Mustafa Göker

MANEVİYAT VE DANIŞMANLIK (REHBERLİK)

Maneviyat Kavramı; Genellikle Türkiye' de din, tasavvuf, ahlak ve cesaret/ moral, gücü anlamlarında kullanılmıştır. İngilizcesi; '' Spiritudty'' olan kavram türkçede, ( maneviyat, ruhsallık, tinsellik) karşılık bulmaktadır. 1970’lerin ortalarına kadar batı literatüründe maneviyat kavramı, büyük ölçüde din kavramı ile eş anlamlı kullanılmıştır.

 

Yapılan araştırmalarda Türkiye'de yaşayan insanlar maneviyatı dindarlıktan farklı olarak algılasalar bile çoğu, bu iki kavram arasında doğal bir bağ olduğu düşünülmektedir. Yani Allah ile aşkın varlık/yüce güç kavramları birbirlerinden ayrılmış değildir. İslam'da, kul ile Allah arasında oldukça öznel bir iç dünyayı kapsamaktadır. Manevi danışmanlık ve rehberlik bu noktada ayrı bir önem kazanmaktadır.

İnsan ve toplum ''Ruh ve Beden'' olarak isimlendirilen iki farklı unsurdan oluşan bir varlıktır. Yüce Yaratıcı ''insana kendi ruhundan üflediğini'' haber vererek (secde,32/19) ''Eşref'ü mahluk'' yaratılmışların en şereflisi olarak verilen değeri ifade eder. Literatürde nefis ya da ruh olarak adlandırılan ve manevi taraf olarak yerini bulan unsur, insanı diğer yaratılmışlardan üstün kılmaktadır.

Kültürümüzde ''İNSAN RUHUNA DOKUNMAK'' olarak nitelendirilen ''manevi olan''a yönelik her türlü gayret dünyanın kurulduğundan beri peygamberler ve onlara tabi olanların odaklandığı noktadır. Bu odaklanış gönül yapmaktır. Binlerce örneğini bulabileceğimiz (Beyit) sözlerden biride Anadolu erenlerinden Yunus Emre'nin dilinden dökülen şu sözlerdir.

''Bir gönül yaptın ise,

Er eteğin tuttun ise,

Bir kez hayır ettin ise,

Binde bir ise az değil.''

Allah'ın lütfuyla, affedici ve yumuşak üslubunda ifadesini bulan ve sünnette birçok örneği görülebilecek olan sıkıntılarında insanları dinleme, onlarla konuşma, kendilerine yardım elini uzatma gibi temel ilkeler manevi danışmanlığın dayandığı zemini oluşturmaktadır. Hz. peygamber(sav) de manevi rehberlik;'' Ashabına sadece dini bilgi aktarmakla kalmamış onlarla hemhal (onlarla üzülmüş, sevinçlerinde sevinmiş, hastalandıklarında dert çekmiş, kuşu ölen bir çocukla çocuklaşmış) olmuştur.''

Günümüzde manevi desteğe daha fazla ihtiyaç duyulan hastane, ceza infaz kurumları, huzur evleri, öğrenci yurtları gibi kurumlarda ön plana çıkmaktadır. Sekilerleşen dünya ve kapitalizmin hâkim olduğu modern hayatın labirentlerin de yalnızlaşan ve yorulan insanın anlam anlayışında manevi danışmanlık alması, sorunlu ve kırılgan dönemlerinde dini, manevi ve ahlaki dinamiklerle desteklenmesi gerektiği aşikârdır.

Modern dünyanın en büyük handikabı, ruhu ve bedeni birbirinden ayrı yorumlaması, maneviyatı bir kenara bırakarak insanı tanımaya, anlamaya ve yönlendirmeye çalışmasıdır. Oysa insanı kalıcı ve asli bir parçasından ayırmak, zorlayarak uzaklaştırmaya çalışmak zulümdür.

Manevi danışmanlık; Fiziksel, duygusal ve sosyal boyutları olan insanın manevi boyutuna seslenmektir. Yorulan ve doğal olarak darbe gören insanın, maneviyatın şifalı eliyle iyileştirmek zor zamanlarda bireye ve topluma ayakta kalma inancı aşılamaktır danışmanlık.

 

Dostlar

Kalbimizi, iman gibi bir nimetten, ibadet gibi bir gıdadan, ihsan gibi bir şuurdan mahrum bırakmayalım. Zira dünya ve ahiretimize ait her türlü iyiliğin, hayrın ve hakikatin temeli, insan olmanın manası ve kul olmanın değeri bu üç cevherde saklıdır.

 

Bunun için kulluk yolunda samimi ve gayretli olalım. Dilimizden dökülen her sözün, elimizden sadır olan her işin, gözümüzden süzülen her bakışın, attığımız her adımın Cenâb-ı Hak katında bir karşılığı olduğunu aklımızdan çıkarmayalım.

 

Yazımızı, Sevgili Peygamberimiz (s.a.s)’in şu duası ile bitirelim: “Allah’ım! Beni amellerin ve ahlâkın en güzeline kavuştur. Onların en güzeline ancak sen ulaştırabilirsin. Beni kötü işlerden ve kötü ahlâktan muhafaza et. Bunlardan ancak sen koruyabilirsin.”